Het stond de afgelopen tijd groots in het nieuws: “We moeten meer lummelen.” Na het rapport Op de rem van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) lijkt het eindelijk bespreekbaar: we rennen, presteren en piekeren alsof we anders niet meetellen.
Dit blog staat ook in ons nieuwe magazine Verschilmakers. Heb jij deze al voorbij zien komen op kantoor, in je kerstpakket of samen bij de december 2025 editie van Binnenlands Bestuur? Het magazine is speciaal bedoeld voor alle verschilmakers bij gemeenten. Lees succesverhalen van andere gemeenten, doe de gemeentequiz of gebruik de jeukwoordenbingo, die vergaderingen net iets leuker maakt.
Ik zit binnen, met goede koffie, fijne collega’s en een stoel die beter is dan mijn bank thuis. Ik hoef, in tegenstelling tot vrienden, niet de hele dag in weer en wind buiten te staan of te sjouwen met zware materialen. Toch… voel ik soms diezelfde vermoeidheid. Alleen op een andere manier.
Ik geloof dat iedereen zijn eigen manier van lummelen heeft. Het moment waarop je hoofd eindelijk stilvalt, is vaak het moment waarop de beste ideeën ontstaan. Bij mij is dat vaak als ik in de trein zit en uit het raam staar (zonder telefoon) of als ik onder de douche sta! Alsof je brein dan pas kan
ademhalen.
Dus als je een creatieve oplossing zoekt: probeer niet harder te denken, maar doe even niets.
Vermoeidheid van volle hoofden
Volgens het onderzoek ligt de oorzaak van onze mentale vermoeidheid niet bij een slechte bureaustoel of te weinig fruitmandjes, maar bij de constante druk die we onszelf (en elkaar) opleggen. Alles moet beter, sneller, slimmer.
Iedere lege minuut vullen we met prikkels: appjes, social media, e-mails of nieuws. Dat lijkt onschuldig, maar op de lange termijn kan die overprikkeling leiden tot vermoeidheid, verminderde motivatie en mentale klachten zoals stress of angst. Dit los je niet in je eentje op. We moeten samen leren vertragen en het gesprek voeren over wat dat eigenlijk betekent. Moet je altijd direct reageren op berichten? Moet je 24/7 bereikbaar zijn?
Ruimte om te bruisen
Bij A&O fonds Gemeenten voeren we die gesprekken zelf ook. In onze eigen BRUIS-gesprekken merken we hoe waardevol het is om even stil te staan bij wat jou helpt om op te laden. Voor de één is dat sporten of buiten zijn, voor de ander juist rust, stilte of even geen scherm.
Er is geen goed of fout, als het je maar helpt om weer te bruisen. Met de BRUIS-campagne en de bijbehorende gesprekskaarten kun je dit als team ook doen. De kaarten nodigen uit tot eerlijke en luchtige gesprekken over hoe jij en je collega’s mentaal sterk blijven in een drukke werkomgeving.
Door samen stil te staan bij vragen als “Wat helpt jou om op te laden?” of “Wanneer voel jij dat het tijd is voor rust?” ontstaat vanzelf ruimte om afspraken te maken over herstel, bereikbaarheid en samenwerking.
BRUIS staat voor Blij, Relax, Uitzicht Ik en Samen. De vijf bouwstenen die helpen om mentaal krachtig te blijven. Een team kan bijvoorbeeld afspreken om geen berichten meer te sturen na 18.00 uur, zodat iedereen echt kan ontspannen. Want precies daar in die lege minuten begint het weer te bruisen!
Debra Verduin
Het team Gezond Werken van A&O fonds Gemeenten ondersteunt gemeenten bij het creëren van een gezonde en veilige werkomgeving. Komende jaren richten zij zich specifiek op het vergroten van de mentale kracht van gemeentelijke organisaties, zowel op beleidsniveau als in de dagelijkse praktijk.
We stimuleren leidinggevenden om hun teams mentaal weerbaarder te maken. Daarnaast kijken we naar structurele werkfactoren en technologische ontwikkelingen, zodat werk anders georganiseerd kan worden. Met praktische instrumenten zoals de arbocatalogus, RI&E en GIR zorgen we dat gemeentelijke organisaties arbowettelijk goed voorbereid zijn.
Mail naar gezondwerk@aeno.nl
