Het aantal vacatures bij gemeenten is in de eerste helft van 2025 met 37 procent gedaald ten opzichte van dezelfde periode in 2024. In totaal plaatsten gemeenten ruim 6.800 vacatures minder. Vanaf mei en juni werden juist meer vacatures uitgezet. De ergste terughoudendheid bij gemeenten om vacatures te plaatsen lijkt hiermee voorbij.
Daling in alle functiegroepen
De daling deed zich voor in vrijwel alle functiegroepen, maar was relatief het hoogst bij welzijn/jeugdzorg (-41%), sociale zaken/werkgelegenheid (-42%), bestuurlijke functies (-41%) en voorlichting/communicatie (-48%).
Meer horen over de laatste trends en ontwikkelingen naar aanleiding van de nieuwe Vacaturemonitor? Schrijf je dan snel in voor het online vragenhalfuur op dinsdag 28 oktober om 11.15 uur.
Oorzaken daling: ravijnjaar en wet DBA
De terughoudendheid om vacatures te plaatsen begin 2025 werd vooral veroorzaakt door onzekerheid over de gemeentefinanciën. Het vooruitzicht van het ravijnjaar en de opheffing van het handhavingsmoratorium van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) zorgden ervoor dat gemeenten minder externe krachten inzetten en vacatures vaker intern invulden.
Toename vacatures na afwending mogelijk ravijnjaar
Vanaf mei is echter een duidelijke kentering zichtbaar. Door de extra 3 miljard euro die het kabinet in april vrijmaakte om het dreigende ravijnjaar 2026 af te wenden, konden gemeenten opnieuw investeren in projecten en personeel. In juni lag het aantal geplaatste vacatures zelfs bijna 55 procent hoger dan een maand eerder.
Politieke dimensie
Een andere verklaring voor de groei in vacatures ligt in de aankomende gemeenteraadsverkiezingen van 2026. In campagnetijd laten bestuurders graag resultaten zien. Daarom vinden meer projecten doorgang en worden meer vacatures geplaatst om deze projecten succesvol af te ronden. Deze political business cycle vergroot de vraag naar personeel in aanloop naar de verkiezingen en was ook zichtbaar voorafgaand aan de voorgaande verkiezingen (in maart 2022).
Regionale verschillen en functietypen
Uit de cijfers blijkt dat in alle provincies het aantal nieuwe vacatures lager is dan in dezelfde periode in 2024. De provincie Utrecht blijft de provincie met de meeste vacatures per inwoner, gevolgd door Friesland, Noord-Brabant en Noord-Holland.
Inspirerende oplossingen uit de praktijk
In het praktijkdeel van de Vacaturemonitor laten gemeenten Amersfoort, Weert, Lansingerland, Drechtsteden en Gennep zien hoe zij met creatieve oplossingen personeel weten te vinden en te behouden. Enkele opvallende best practices:
- Datagedreven werving: inzicht in schaarste helpt vacatures slimmer uit te zetten.
- Actieve en persoonlijke benadering: kandidaten rechtstreeks benaderen via netwerken en gerichte campagnes.
- Een sterk werkgeversmerk dat consistent terugkomt in alle uitingen.
- Competentiegericht werven in plaats van diploma’s: breder kijken naar talent.
- Horizontale mobiliteit en interne doorstroomprogramma’s.
- Investeren in leren en ontwikkelen.
Onderzoek van A&O fonds Gemeenten: steun bij strategische keuzes
A&O fonds Gemeenten brengt al jaren de vraag naar arbeid in de gemeentelijke sector periodiek in kaart met de Vacaturemonitor. Meer weten? Download de nieuwe Vacaturemonitor hierboven of schrijf je in voor het online vragenhalfuur op dinsdag 28 oktober om 11:15 uur.
Met onze Personeelsmonitor krijgen gemeenten inzicht in trends en ontwikkelingen op de Nederlandse arbeidsmarkt in het algemeen en die van gemeenten in het bijzonder. Lees hieronder meer over deze HR-benchmark voor gemeenten of bekijk andere onderzoeken van A&O.
