Belangstelling voor elkaar. Niet meteen oordelen. Collega’s durven aanspreken als er iets niet goed gaat. Medewerkers van de afval- en milieudienst van de gemeente De Fryske Marren kregen de ROME-training (respectvol omgaan met elkaar). De collegiale band tussen collega’s is er beter van geworden.
Jantinus Visser beheert samen met twee collega’s het milieuterrein in Lemmer. Ze hebben sinds een tijdje afgesproken dat inwoners nog maar door één persoon worden aangesproken over de bak waarin het afval thuishoort. De ene collega denkt er soms anders over dan de ander. ‘Discussies zijn niet erg, maar je moet het niet doen waar de klant bij staat. Je kunt zoiets beter later bij de koffie met elkaar uitpraten. Dat past in respectvol met elkaar omgaan.’ Wat heeft de ROME-training op het werk opgeleverd? Henri Meijer, coördinator Ruimtelijke Beheer, voorman Wilma Bijlsma en Jantinus Visser vertellen erover. Henri en Wilma deels vanuit hun leidinggevende rol, Jantinus als medewerker.
Update!
De ROME-training van de medewerkers Afval, Milieu, Riolering en Wegen in de gemeente De Fryske Marren is één van de activiteiten die mede zijn gefinancierd vanuit Update! Een project van A&O fonds Gemeenten gericht op ontwikkelactiviteiten voor gemeentemedewerkers met (v)mbo-niveau. Het gaat daarnaast om ontwikkeladvies, begeleiding, scholing of erkenning van eerder verworven competenties (EVC). Gemiddeld maken (v)mbo’ers weinig gebruik van ontwikkelactiviteiten, terwijl er in het werk vaak wel veel verandert. Hoe zetten gemeenten de middelen in? Wat levert het op? Dat willen we laten zien met een reeks verhalen, waarvan dit er één is.
Stekeligheden
De ROME-training is ontwikkeld door de SPA-groep, het opleidingsinstituut voor de branche van afval, reiniging, milieu en openbare ruimte. ‘Het aanbod kwam in de periode net na corona,’ vertelt coördinator Henri. ‘Door de coronamaatregelen gingen vergaderingen niet door, je at niet meer samen in de kantine en iedereen was met z’n eigen kleine groepje aan het werk. Het was lastiger om met elkaar in gesprek te komen, je kreeg sneller onderling stekeligheden.’ Jantinus vult aan: ‘Als je bij de koffie iets kunt bespreken gaat het makkelijk, maar als er meer tijd en afstand tussen zit, heb je dat minder.’ De training was een middel om de verbinding tussen de medewerkers te verbeteren, en ook om de mensen meer te laten stilstaan bij het belang van professioneel en aardig met elkaar omgaan in het werk.
Je oordeelt al terwijl je iemand eigenlijk niet kent.
De training werd gegeven in vier groepen van steeds vijftien medewerkers uit verschillende teams. Het was een cursus van één dag, alle medewerkers zijn erheen geweest. Hoe ging het in z’n werk? Het begon ermee dat iedereen z’n naam op een briefje schreef, de briefjes gingen de groep rond en elke deelnemer schreef in één zin iets over de persoon. ‘Je moest het omvouwen, zodat je van elkaar niet kon zien wat je opgeschreven had,’ zegt Jantinus. De briefjes waren het vertrekpunt voor het gesprek. ‘Je werd je ervan bewust dat je meteen al oordeelt, terwijl je iemand nauwelijks kent,’ zegt Wilma.
‘Na de cursus zijn we er in het werk best vaak op teruggekomen, wel grappend en grollend, zoals het bij ons altijd gaat.’ Jantinus ziet soms dat medewerkers op het milieuterrein wel uitgebreid een praatje aanknopen met inwoners die ze één keer zien, maar nooit echt praten met hun collega’s waar ze acht uur per dag mee werken. ‘Het is belangrijk om wél een collegiale band met elkaar op te bouwen en daar je best voor te doen.’ Het ging in de training ook over elkaar aanspreken als er iets niet goed gaat. Henri: ‘Dat gaat er soms niet zachtzinnig aan toe, het is voor niemand leuk om kritiek te krijgen. Van de andere kant is het wel belangrijk om zaken uit te spreken, als het lang blijft sudderen, krijg je juist spanningen.’ In de training bespraken ze hoe je dit op een collegiale manier kunt doen, vertelt Henri. ‘Dat het belangrijk is om rustig te blijven en dat je je ook in de ander moet verplaatsen. Het is belangrijk om open te communiceren zonder dat je ruzie krijgt en kwaad wordt.’
Het is belangrijk om zaken uit te spreken, als het lang blijft sudderen, krijg je juist spanningen.
Onderling begrip
Daarbij is het belangrijk om een beetje van elkaar te weten wat er thuis speelt. ‘Na de ROME-training hebben we later nog een training Invloed Positieve Gezondheid gedaan. Dat ging over lichamelijk en geestelijk goed in je vel zitten. Ook daar hebben we veel gepraat met elkaar, bijvoorbeeld over dat sommige mensen moeilijk rondkomen nu alle prijzen zo gestegen zijn. De OR is ook bezig met een fonds daarvoor. Als mensen privéproblemen hebben, heeft dat z’n weerslag op het werk. Dan reageer je anders, het helpt als je daar onderling begrip voor hebt.’
We zijn opener tegen elkaar.
De meeste collega’s vonden de training waardevol, al vonden sommige echte doeners het lastig om een hele dag in een vergaderzaal te zitten. ‘Je kunt het niet precies meten, maar ik denk wel dat collega’s door de training gemakkelijker dingen uitpraten en opener tegen elkaar zijn,’ zegt Jantinus. De gemeente De Fryske Marren is ontstaan uit een fusie, in de hele organisatie is er daarom veel aandacht voor het onderling samenwerken. ‘Je voegt verschillende culturen samen, zoiets vraagt tijd.’ Jantinus zit in de projectgroep Samen Vooruit, bedoeld om van de ‘eilandjes’ af te komen en gericht op elkaar leren kennen en beter communiceren. Het gaat al beter. Onlangs was er een tafeltenniscompetitie en nu hebben medewerkers gevraagd of de tafeltennistafel kan worden omgeruild voor een biljarttafel. Daar is meer animo voor. ‘Dat vind ik een teken dat er enthousiasme ontstaat om samen nog iets meer te doen dan enkel werken, ’ zegt Jantinus.
Met z’n drieën zijn ze het erover eens dat de ROME-training de collegiale omgang verbeterd heeft. Wat zijn de lessen voor andere gemeenten? ‘Praat met je mensen,’ zegt voorman Wilma, ‘niet alleen in groepen, maar ook één op één. Als je jezelf openstelt krijg je veel terug.’ Jantinus: ‘Als je oprecht belangstelling hebt voor iemand anders krijg je het terug.’ Henri zegt dat het belangrijk is om af en toe een training te organiseren. ‘Van elke training die ik heb gedaan, heb ik iets overgehouden. Je gaat altijd naar huis met nieuwe ideeën.’
