Op 25 juni jongstleden was het zover, de zomersafari van het A&O Fonds. Ik mocht in alle vroegte de aftrap doen van deze inspirerende ochtend die volledig in het teken stond van ontwikkeling en groei van gemeenteambtenaren. Ik startte met een simpele stelling: "Wie stoort zich wel eens aan een collega die te luid belt of zonder oortjes een Teams call voert?" De antwoorden kwamen als een waterval: veel herkenbaarheid alom.
Tekst: Josje Smeets is gelukspsycholoog, spreker en auteur van het boek Happy in 100 dagen.
Het is opvallend hoe scherp we zijn als het om anderen gaat. Maar zodra het over onze eigen verandering gaat? Dan kruipt ons brein weg in een mentale hangmat en roept: "Lekker blijven liggen! Netflix staat aan, de chips zijn binnen handbereik."
Je brein: de ultieme luiwammes
Hier zit de clou: je brein is eigenlijk een beetje lui. Het heeft drie favoriete bezigheden: energie besparen, risico's vermijden en alles lekker voorspelbaar houden. Kortom, je brein is die vriend die altijd hetzelfde restaurant kiest omdat "je dan tenminste weet wat je krijgt."
Voor gemeenteambtenaren gaat dit extra op; jullie werken in een sector die van nature houdt van en baat heeft bij stabiliteit, terwijl de wereld om ons heen verandert alsof iemand de fast-forward knop heeft ingedrukt; AI doet z'n intrede, digitalisering verovert alles en de ene politieke wijziging volgt de ander op. En ondanks dat we net zo snel mee willen veranderen, ligt ons brein nog steeds te chillen in die hangmat.
Van grote dromen naar kleine stapjes
Wat me tijdens gesprekken binnen gemeentes opvalt? Stiekem hebben veel gemeenteambtenaren wilde dromen. Spreken op een congres, werken vanuit Toscane, eindelijk die opleiding doen die al jaren op de plank ligt. Maar die dromen blijven vaak dromen omdat we ze te groot maken voor ons hangmat-brein.
De oplossing? Ik noemde ze "buckettiks" in plaats van bucketplannen. Geen marathons, maar simpelweg je schoenen aandoen en lopen tot aan je voordeur. Iemand vragen hoe zij AI gebruiken. Vrijdagmiddag 30 minuten reserveren voor iets nieuws. Inschrijven voor een webinar (en er het liefst ook echt naartoe gaan).
Wakker schudden zonder schrikken
Het mooie is: je hoeft je brein niet uit die hangmat te sleuren. Je kunt het gewoon een beetje wakker schudden. "Hé, wil je misschien even kijken hoe dat nieuwe systeem werkt?" In plaats van: "We gaan nu ALLES veranderen!"
Want in een wereld die razendsnel verandert, wordt jouw aanpassingsvermogen de echte superkracht, neuroplasticiteit is het toverwoord. Niet omdat je moet, maar omdat het eigenlijk best leuk kan zijn om af en toe uit die hangmat te komen.
De reacties na de keynote waren geweldig. Mensen gingen direct aan de slag met hun eerste buckettik. Want dat blijkt: je hoeft niet alles te weten. Je hoeft iets te proberen. En dan volgt je brein vanzelf, zij het nog steeds een beetje mopperend.
Benieuwd hoe je jouw brein uit die hangmat krijgt? Kijk de keynote terug voor alle tips en trucs.
