Wij-Werken is een denk- en werkwijze die gemeenten helpt om het talent van elke gemeentemedewerker te benutten terwijl de gemeente meebeweegt met nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen. Een top-down organisatiecultuur maakt flexibel zijn lastig. Hoe laat je als leidinggevende los, maar behoud je toch grip? Met het pilotproject Grip op Loslaten gingen we bij gemeenten aan de slag met de Wij-Werken denkwijze.
Wij-Werken bijeenkomst
Hieronder kan je kijken naar een samenvatting van de bijeenkomst van 9 december 2021 waar alle betrokkenen de geleerde lessen van het experiment delen en kijken naar de toekomst.
Magazine
Hoe wij de Wij-Werken denkwijze toepassen bij gemeenten, hebben we verzameld in twee Wij-Werken Magazines. Download deze hier.
Anneke van Londen, Projectleider Grip op Loslaten en Wij-Werken over het tweede Wij-Werken Magazine: "Op het eerste Wij-Werken Magazine kregen we veel positieve reacties en verschillende verzoeken. Bijvoorbeeld ‘kunnen jullie meer inzicht geven over de methodiek van het leerprogramma’ en ‘hoe gaan jullie de impact en effect ervan meten?’. Daarom hebben wij de lectoren van Windesheim en de trainers van 7Senses gevraagd om hierover een artikel te schrijven. Ook delen we de eerste reacties van deelnemers op de trainingen tot nu toe".
Met het pilotproject Grip op loslaten creëerde het A&O fonds een omgeving waarbij medewerkers en leidinggevenden efficiënt overleggen en daarbij gelijkwaardig verantwoordelijkheid delen.
Tien gemeentelijke organisatie gingen van 2019 t/m 2021 met ons aan de slag met het experiment Wij-Werken in nauwe samenwerking met 7Senses en Publiek Werkt Samen. In totaal deden ruim 150 leidinggevenden en medewerkers mee aan het project.
Deelnemende gemeenten
Brielle, Eindhoven, Kerkrade, Vaals, Sittard-Geleen, Westvoorne, Hellevoetsluis, Voorne aan zee, Veiligheidsregio Kennemerland, Regio Gooi - en Vechtstreek (september 2019 tot april 2021).
Drie fasen
Grip op loslaten bestond uit drie fasen: de trainingen in Wij-Werken, toepassen van de werkwijze in de praktijk en de evaluatie.
1. Trainingen en begeleidingssessies
Bij de training maakten we gebruik van Participatief Actie Onderzoek (PAO) als methode. Door deze aanpak:
- ontstond medezeggenschap van bewoners en stakeholders
- werden veranderingen in de samenleving sneller opgemerkt
- kregen leidinggevenden inzicht in talenten van medewerkers
- werd eigenaarschap gecreëerd
2. Toepassing op eigen organisatie
De deelnemers pasten de werkwijze toe in hun eigen organisatie met een intern en een extern vraagstuk. Daarna ging iedereen, inwoners, gemeentemedewerkers en stakeholders, aan de slag met de plannen.
3. Evaluaties en verspreiding
Na afloop werd een eindevaluatie gedaan ter verantwoording aan het ESF. Gedurende het project zijn de resultaten gedeeld met de rest van de sector.
Het project werd mede mogelijk gemaakt door het Europees Sociaal Fonds (ESF).
Meer weten over Grip op Loslaten? Neem contact op met projectleider Eveline Vat via 070-7630030 of Eveline.vat@aeno.nl.
Tijdens en na het Grip op Loslaten project is er geëvalueerd en zijn meerdere verhalen en geleerde lessen gedeeld met gemeenten.
Wij-Werken in Vaals
Wij-Werken in Kerkrade
Wij-Werken in Voorne aan Zee
Wij-Werken in Sittard-Geleen
Wij-Werken in Moerdijk en Laak
In de wijken Moerwijk en Laak in Den Haag wordt volop gewerkt aan de preventieaanpak. Dat gebeurt samen met een brede groep betrokkenen. Met behulp van de denkwijze Wij-Werken ontwerpen collega's, inwoners, ondernemers en ketenpartners op een gelijkwaardige manier nieuwe plannen die goed passen bij de vraag.
Wij-Werken tijdens Fondsen Festival
Tijdens het A&O fondsen Festival van 1 oktober 2020 presenteerde Arie Heesterbeek en Anne-Marie Kraak en Nicolette van Waart de voortgang van hun Grip op Loslaten projecten, respectievelijk in Eindhoven en Brielle. Kijk de webinars hieronder terug.
Interviews met de pilotgemeenten
Hieronder de interviews met gemeenten die meededen met Grip op Loslaten.
In het project Grip op Loslaten werkte A&O fonds Gemeenten nauw samen met 7Senses en Publiek Werkt Samen. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Sociaal Fonds (ESF).
De aanpak van is geïnspireerd door het artikel: ‘Niet alleen meedénken, maar ook meedóén’, van Johan Varkevisser en Evert Jan van Hasselt in VNG Magazine van februari 2018.
Hierin wordt betoogd dat voor duurzame inzetbaarheid een gevoel van eigenaarschap belangrijk is. Dit gevoel ontstaat vooral als medewerkers zelf plannen kunnen maken. Leidinggevenden zouden dit moeten faciliteren in plaats van zelf plannen maken en medewerkers die laten uitvoeren.
De samenleving verandert en de rol van gemeenten transformeert. Nieuwe taken en andere manieren van samenwerken zorgen voor nieuwe functies. In opdracht van A&O fonds Gemeenten deden prof. dr. Thijs Homan en drs. Mario Kieft van de Open Universiteit Nederland onderzoek naar hoe verandertrajecten bij gemeenten in de praktijk verlopen. Hieruit is het boek 'De Veranderende Gemeente' voortgekomen.
Must read
Deelnemer Grip op Loslaten, Koen Broumels (Adviseur informatiemanagement Gemeente Sittard-Geleen), kreeg door het lezen van het boek van Thijs Homan inzichten in hoe lastig verandering plaatsvindt binnen de lokale overheid. Hij vindt het daarom ook een must read voor gemeenten die met verandertrajecten bezig zijn.
Afgelopen zomer heb ik het boek De Veranderende Gemeente gelezen en wil het onder de aandacht brengen. Het boek was een feest van herkenning; bevestiging van beelden die ik na 5,5 jaar werken bij een gemeente begon te vormen in m'n hoofd.
De Veranderende Gemeente
Het boek 'De Veranderende Gemeente' gaat in op de vraag: Hoe gaan gemeenten om met de vele verandertrajecten die ontstaan uit de kansen en uitdagingen van nieuwe technische mogelijkheden? Klik hieronder verder om het boek te bestellen of om het te downloaden in pdf. Ook vind je hier de online bijlagen die bij het boek horen.
Film: De Nieuwe Wereld
De samenleving verandert en de rol van gemeenten transformeert. De toekomst heeft organisaties nodig die wendbaar en taakgericht zijn en waarin de mens centraal staat en niet de procedure. Maar hoe doe je dat als organisatie? Met het A&O project 'De Nieuwe Wereld' willen we inspireren en de gemeente handvatten geven dit vraagstuk aan te pakken.
De Nieuwe Wereld is een animatiefilm (06:16 minuten) die A&O fonds Gemeenten liet maken om een beeld te schetsen van de wereld van nu en welke mensen we nodig hebben voor de toekomst. De Nieuwe Wereld is een goede start voor een presentatie of kan dienen als inspirerende gespreksstarter. Deze animatie is een opvolger van de film: Wisselende Wereldbeelden.
De film is gemaakt in samenwerking met Zeelenberg Adviseurs en VDP.
