Bij mijn start in Schagen hebben de OR en ik enorm geïnvesteerd in de samenwerking. Dat loont, want we werken heel fijn en constructief samen. Onze OR denkt bij ontwikkelingen al in het voortraject mee en sluit aan bij formele en informele overleggen. Voordat ze dus ergens over gaan beslissen, hebben ze al meegedacht en input geleverd.
Eva van der Bruggen is sinds 2023 gemeentesecretaris van de gemeente Schagen. Eerder had ze diezelfde rol in de gemeente Texel, waar ze sinds 2018 woont met haar gezin. Eva heeft een achtergrond als bestuurskundige en werkte lange tijd in Den Haag bij het ministerie van Economische Zaken en in de Tweede Kamer. Naast haar werk in Schagen zit Eva in het dagelijks bestuur van de VGS als vice-voorzitter. Deze column verschijnt ook in Binnenlands Bestuur.
Om als gemeente flexibeler te worden, kijken we waar we ons werk anders kunnen organiseren. We delen kennis met andere gemeenten en werken nauw samen met maatschappelijke partners. Dat kan gaan om heel tastbare zaken, bijvoorbeeld hoe je samen met andere gemeenten het groenonderhoud kunt oppakken. Maar het gaat ook om hoe we onszelf organiseren. Als WOR-bestuurder juich ik het dan ook enorm toe dat A&O fonds Gemeenten werkt aan een landelijk netwerk van ondernemingsraden.
Bovenop alles
Het is voor ons in Schagen heel waardevol om op deze manier met elkaar om te gaan en tegelijkertijd is het ingewikkeld. Werk voor de OR komt bovenop alles wat ook moet. Dat betekent dat ze minstens vier uur per week bezig zijn met medezeggenschap. Ik ben blij dat het ons nog goed lukt om OR-leden te vinden, maar ik weet dat kleinere gemeenten daar veel moeite mee hebben. Als je al het werk met veel minder ambtenaren moet doen, kan dat knellen.
Uitdagingen oppakken
Een landelijk netwerk van OR-leden zou bij uitstek de plek zijn om zulke dilemma’s te bespreken. Al die betrokken medewerkers bij elkaar kunnen vast bedenken hoe gemeentelijke organisaties flexibeler gemaakt kunnen worden. Ons werk is ingewikkeld en dat gaat niet veranderen. Dus al die OR-leden samen hebben een belangrijke opgave om van elkaar te leren over hoe we gemeenten meer toekomstproof maken. Door tips met elkaar te delen en kennis uit te wisselen, zodat we samen het wiel opnieuw uitvinden en niet elke gemeente voor zich.
Wij hebben afgesproken om elkaar meer op te zoeken. In de basis gaat het erom dat je samenwerkt op basis van vertrouwen.
Snelle ontwikkeling
Ontwikkelingen volgen elkaar sneller op dan tien of twintig jaar terug. Dat vraagt om wendbaar handelen en minder rigide organisatiestructuren. Maar zodra je iets wilt aanpassen in die structuur, komt daar medezeggenschap bij kijken. En het gaat verder dan de OR, want alles in de organisatie is dichtgetimmerd, van cao’s tot functiehuizen. Je kunt een organisatie niet wendbaar maken als die daar in de basis niet op is ingericht.
Anders inrichten
Gemeenten willen wendbaar worden, beter samenwerken en co-creëren. Hartstikke mooi en hard nodig, want er komen grote uitdagingen op ons af. Het probleem is alleen dat dat steeds sneller gebeurt en daar zijn gemeenten nog niet zo goed op ingericht. Ook de doorlooptijd van een adviesaanvraag bij de OR is door de WOR vrij lang. Daarnaast gebeurt het werk naast alles wat er ook nog speelt. Dat is dus niets ten nadele van mijn OR, maar betekent wel iets voor de snelheid waarmee we organisatieveranderingen kunnen doorvoeren.
Anders samenwerken
Los daarvan kun je met elkaar op organisatieniveau nu al afspreken om zaken anders aan te pakken. Vroeger ging het hier allemaal met zeven brieven over en weer. Daar kun je elkaar natuurlijk ontzettend lang mee bezighouden. Wij hebben afgesproken om elkaar meer op te zoeken. In de basis gaat het erom dat je samenwerkt op basis van vertrouwen, tussen de WOR-bestuurder en OR, en straks ook in het landelijk netwerk. Iedereen heeft daarin een eigen stijl. Het blijft dus ook een kwestie van met elkaar leren lezen en schrijven. Of juist minder schrijven, maar meer bespreken.
