“Ja hoor, daar heb je er weer één. Zo’n blog waarin iemand vertelt wat hij heeft meegemaakt en wat we daar dan zogenaamd van moeten leren.” Als je dat dacht toen je deze blog opende … Gefeliciteerd! Dan heb je de eerste beer al gespot. Altijd een mooi startpunt voor reflectie.
Tijdens de Gezond Werken Dag van A&O fonds Gemeenten (op 9 oktober 2025) beleefden de deelnemers een soortgelijk moment. Het ging in de Observant in Amersfoort namelijk over mentale kracht.
Zo’n 140 mensen uit diverse gemeentelijke organisaties kwamen samen om te leren, zich te laten inspireren en even stil staan bij hoe we omgaan met werkdruk, stress en verandering en welke beren op de weg je daarbij kan tegenkomen. Veel mensen in de zaal zullen die hebben herkend. De twijfel, de weerstand en de vermoeidheid die kan ontstaan in organisaties die altijd ‘aan’ staan.
Wetenschap achter mentale kracht
Dr. Doeschka Anschutz legde op inspirerende wijze uit dat mentale kracht geen kwestie is van “gewoon wat positiever denken”. Het gaat om focus: op wat wél werkt, op kleine successen die energie geven en intrinsiek motiveren. Ze liet zien dat we drie soorten psychologische weerstand kennen:
- Reactance: in verzet gaan zodra iemand zegt wat je moet doen.
- Scepticisme: twijfelen of iets écht verschil maakt of werkt.
- Inertia: weten wat beter is, maar tóch niets doen.
De kern van het verhaal. Wanneer je de weerstand herkent die je tegenhoudt, dan kun je er ook mee werken in plaats van er tegenin te gaan.
Kleine stappen, groot effect
Ik nam daar persoonlijk uit mee dat groei altijd begint bij kleine, haalbare stappen. Een kort gesprek met een collega over werkdruk in plaats van een groot beleidsplan. Even stilstaan bij wat goed gaat, in plaats van alleen te zoeken naar wat beter moet. De paradox is dat juist dat soort kleine acties het meeste effect hebben op je mentale kracht. Zowel als persoon als binnen je organisatie.
Durf te leren (en falen)
De Vrije Denkers voegden er later op de dag nog een mooi perspectief aan toe: Fouten maken hoort erbij. Sterker nog, het is de brandstof van ontwikkeling. Groei begint volgens hen telkens weer bij stap 1. Mentale kracht is daar een goed voorbeeld van. Het is niet zo’n ding dat je een keer bereikt en daarna behoudt. Je kiest er elke dag opnieuw voor. Je blijft er scherp op en leert van je valkuilen en daarmee zet je ieder keer opnieuw stap 1.
Leren van weerstand
Wie aan het begin dacht “daar heb je weer zo’n blog”, heeft hopelijk gemerkt dat er altijd iets te leren valt. Juist van de momenten waarop je weerstand voelt. Dus laten we die beren niet ontwijken, maar vriendelijk van de weg halen. Soms bereik je dat door een goed gesprek, soms door een stap buiten je comfortzone en soms door totaal iets anders. Dat is het mooie en tegelijk de uitdaging. Laten we elkaar een prachtig leeravontuur wensen. Zet jij morgen ook stap 1?
Jeroen van Gool
Jeroen van Gool is de directeur van A&O fonds Gemeenten. Hij schrijft over zijn ervaringen in zijn dagelijks werk, ontmoetingen met verschilmakers bij gemeentelijke organisaties en alle andere onderwerpen die binnen de gemeentelijke sector actueel zijn.
"Ik ben op maandag 16 juni 2025 van start gegaan als nieuwe directeur van A&O fonds Gemeenten. Ik stapte binnen bij een warm, professioneel en gedreven team dat meteen liet zien: hier gebeurt iets bijzonders".
Wil je reageren op dit blog, stuur dan een email naar communicatie@aeno.nl.
