Je kent het wel: op vakantie met je gezin of vrienden, iedereen wil iets anders. De één wil direct naar het zwembad of strand, de ander wil cultuur snuiven. Als je niet kiest, loop je het risico dat je uiteindelijk te laat bent voor alles. De dag voorbij, zonder richting. Diezelfde dynamiek zien we steeds vaker op de gemeentelijke arbeidsmarkt.
De uitdagingen stapelen zich op: krapte, vergrijzing, uitstroom van ervaren collega’s en hoge werkdruk. Iedereen voelt de urgentie. Maar zonder gezamenlijke keuzes blijft het bij ad hoc oplossen. En zo mis je kansen om als gemeente toekomstbestendig te blijven.
Veel gemeentehuizen zijn nu in zomerreces. Juist daarom is dit hét moment om in alle rust te reflecteren. Niet om direct plannen te maken, maar om je voor te bereiden op strategische keuzes.
Gemeenten onder druk
De cijfers liegen er niet om. Volgens de Personeelsmonitor Gemeenten:
- Blijft het lastig om bepaalde functies te vervullen, zoals in de ruimtelijke ordening/milieu, bouwkunde/civiele techniek, financieel, juridisch en ICT.
- Is het ziekteverzuim hoog, mede door werkdruk en beperkte capaciteit.
- En lukt het lang niet altijd om intern doorstroom of ontwikkeling goed te organiseren.
En dan staan we nog maar aan het begin van structurele veranderingen op de arbeidsmarkt: demografische krimp, technologische veranderingen en toenemende concurrentie om talent. Tijd voor strategie dus.
Scenariodenken als kompas
Hoe maak je keuzes, als de toekomst onzeker is? Door scenariodenken toe te passen. Gemeenten die hiermee aan de slag gaan, verkennen samen meerdere toekomsten: Wat als de krapte nog tien jaar aanhoudt? Wat als digitale dienstverlening versnelt? Wat als jonge medewerkers heel andere verwachtingen hebben van hun loopbaan?
Het doel is niet om alles te voorspellen, maar om wendbaar te worden. Door alternatieve scenario’s naast elkaar te zetten, kun je vandaag al kiezen: op welke functies gaan we nu investeren? Wat vragen de maatschappelijk opgaven van de gemeente van morgen? En hoe ondersteunen we medewerkers daarbij?
Zomer als reflectiemoment
Veel gemeentehuizen zijn nu in zomerreces. Juist daarom is dit hét moment om in alle rust te reflecteren. Niet om direct plannen te maken, maar om je voor te bereiden op strategische keuzes. Gebruik de zomer om inzichten te verzamelen, bijvoorbeeld uit de Personeelsmonitor Gemeenten, en intern signalen op te halen. Zo ben je straks klaar om de juiste route te kiezen.
Van dagkoersen naar duurzame koers
Keuzes maken is soms lastig, zeker als je met veel belangen en onzekerheden te maken hebt. Maar niets doen is ook een keuze en zelden de beste. HR-professionals, leidinggevenden en bestuurders kunnen samen richting geven, juist door met elkaar het gesprek aan te gaan over wat er mogelijk én nodig is.
A&O fonds Gemeenten helpt
We bieden instrumenten voor het opstellen van een arbeidsmarkstrategie, hulp bij scenariodenken en maken trends inzichtelijk met de Personeelsmonitor. Dus of je nu kiest voor ‘zwembad, strand of een pittoresk dorpje’, zorg er in ieder geval voor dat je kiest. Dan haal je er als gemeente écht iets uit.
Benieuwd waar jouw gemeente staat?
Ga aan de slag met het dashboard van de Personeelsmonitor Gemeenten en benchmark de HR-kendata van jouw gemeente.
Patricia Honcoop
Patricia Honcoop is de onderzoeker bij het A&O fonds. Zij beheert onder andere de Personeelsmonitor.
Elk jaar brengt A&O fonds de Personeelsmonitor Gemeenten uit; dé benchmark voor HR kengetallen bij gemeenten. De Personeelsmonitor geeft inzicht in trends en ontwikkelingen op de Nederlandse arbeidsmarkt in het algemeen en die van gemeenten in het bijzonder.
Wil je reageren op dit blog? Stuur een berichtje naar onderzoek@aeno.nl.
