De mentale gezondheid in Nederland staat onder druk. Landelijke monitors laten zien dat steeds meer mensen last hebben van angst- en depressieve klachten en dat psychische aandoeningen een groot deel van het gezondheidsverlies en de zorgkosten veroorzaken. Mentale gezondheid is daarmee geen individueel probleem, maar een maatschappelijke opgave ook voor gemeentelijke organisaties als werkgever.
Dat zien we ook terug in de gemeentelijke cijfers. Uit de Personeelsmonitor Gemeenten 2024 blijkt dat het ziekteverzuim opnieuw boven het landelijk gemiddelde staat namelijk 6,7 procent en dat werkdruk een van de belangrijkste oorzaken is. Langdurig verzuim door stress en psychosociale belasting neemt daarbij al jaren toe.
Met het onderzoek Mentale kracht op maat verdiept A&O fonds Gemeenten dit beeld: sommige groepen gemeenteambtenaren lopen aantoonbaar meer risico op mentale overbelasting dan andere. Mentale kracht blijkt geen losse interventie maar vraagt om maatwerk op team- en individueel niveau, met ruimte voor dialoog.
Verzuim
Tegelijk zien we in onze verzuimanalyse dat gemeenten met een jarenlang stabiel laag of dalend verzuim vier dingen structureel anders doen dan gemeenten met een hoog of stijgend verzuim. Hun aanpak van mentale belasting en verzuim staat op vier cruciale pijlers:
- Goed geïnformeerde leidinggevenden die in een veilige en vertrouwelijke sfeer actief met medewerkers in gesprek blijven over welzijn, werkdruk en verzuim.
- Regelmatige (on)gevraagde feedback van experts – zoals HR, casemanagers of psychologen – op verzuimcaseniveau.
- Een stevige, duurzame samenwerking met de bedrijfsarts, met korte lijnen en gezamenlijke duiding van patronen.
- Aandacht voor preventie en verzuim als continu proces, niet als tijdelijk project of alleen een protocol op papier.
A&O fonds Gemeenten ondersteunt je daarbij met de Personeelsmonitor, verdiepende verzuimanalyses, de gids Mentale kracht op maat en handvatten rond verzuim en psychosociale arbeidsbelasting,
Zo bouwen we stap voor stap aan gemeentelijke organisaties waar mentale kracht geen toeval is, maar het logische resultaat van een doordachte, samenhangende aanpak.
