"Aandacht voor (v)mbo’ers is belangrijk en loont"

Samen met directeur Karin Sleeking van A&O fonds Gemeenten kijkt Marieke terug naar Update! Ze zijn blij met het resultaat. "Ik durfde niet te hopen dat we zoveel mensen zouden bereiken," zegt Karin. Marieke wijst op het kwalitatieve effect. "Uit de verhalen van mensen die advies of training kregen, lees je dat mensen er veel aan hebben gehad en soms zelfs een nieuwe stap in hun carrière hebben gezet".

Ik denk bijvoorbeeld aan het verhaal van administratieve krachten Ursula en Monique die na de opleiding Projectassistent bij Schoevers allebei een andere baan kregen." De grootste winst van Update!? Eensgezind zeggen ze: "Mbo’ers en hun ontwikkeling zijn meer op de kaart gekomen bij gemeentelijke directies en HR-afdelingen."

Karin vertelt dat A&O de (v)mbo-doelgroep al kende door eerdere projecten rond digitalisering en de veranderingen in het werk bij Burgerzaken en bij administratieve functies. "Het betreft vaak mensen die al lang bij de gemeente werken en werk met weinig doorgroeimogelijkheden. Omdat het werk verandert, is het belangrijk dat zij stilstaan bij hun loopbaanmogelijkheden, maar dat gebeurt weinig. Veel (v)mbo’ers werken ook in roosters. Ze komen er in het werk mede daardoor te weinig aan toe."

Feiten en cijfers over (v)mbo’ers in gemeenten (bron: BZK Werkonderzoek 2022)

• 9% van de gemeentemedewerkers heeft vmbo-opleidingsniveau: 15.525 medewerkers
• 32% van de gemeentemedewerkers heeft mbo-opleidingsniveau: 55.200 medewerkers
• (v)mbo’ers werken veelal in technische, administratieve en ondersteunende functies
• Veruit de meeste vmbo’ers (63%) en mbo’ers (42%) is 55+
• Een groot deel van de vmbo’ers werkt langer dan 20 jaar bij de huidige werkgever (49%) en 25% langer dan 20 jaar in de huidige functie
• Van de mbo’ers werk 38% langer dan 20 jaar bij de huidige werkgever en 15% langer dan 20 jaar in de huidige functie
• Het werk verandert, bijvoorbeeld door digitalisering
• In het werk is leren en ontwikkelen veelal functioneel, gericht op het werk zelf
• Er is minder traditie in persoonlijke ontwikkeling en reflectie op loopbaan

‘Mbo’ers zijn hard nodig in gemeenten,’ zegt Marieke. ‘Ze doen technisch of ondersteunend werk, vaak werk waarvoor tegenwoordig een hogere opleiding wordt gevraagd. Mensen zijn in het werk doorontwikkeld. In de doelgroep zitten ook veel 50+’ers, die verdienen extra aandacht. Het is belangrijk dat mensen gezond hun pensioen halen.’

Buitendienst

Karin wijst op bijvoorbeeld de mensen in de buitendienst. "Het werk dat zij doen is voor inwoners het meest zichtbaar. De stakingen in februari 2023 voor een betere cao maakte dat nog eens duidelijk. Iedereen vindt het essentieel dat afval wordt opgehaald en het openbaar groen goed wordt bijgehouden. De mensen hebben veel contact met inwoners, ook daarom is aandacht voor persoonlijke en teamontwikkeling belangrijk.’ Marieke benoemt het belang van leeftijdsbewust personeelsbeleid, dat mensen met zwaar lichamelijk werk op tijd nadenken over een alternatief. "In het kader van Update zijn daar hele mooie voorbeelden van."

Teamtraining afvalmedewerkers de Fryske Marren

Film bij verandertraject Stadswerken Amsterdam

Ontwikkeltraject medewerkers Brabants Afval Team in Tilburg

Persoonlijke effectiviteitstraining Stadswerken Utrecht

Ondersteunende functies

Voor secretariaatsmedewerkers, administratieve krachten of teamondersteuners spreekt het evenmin vanzelf dat er aandacht is voor hun persoonlijke ontwikkeling of de ontwikkeling van hun team. Voorbeelden van individuele of teamontwikkelingsactiviteiten tonen hoeveel impact dit heeft.

Managementondersteuners Breda

Covey – persoonlijk leiderschap Beverwijk

Erkenning (EVC)

In de verhalen van medewerkers die in het kader van Update op training zijn geweest, valt ook op hoe belangrijk erkenning van hun werk is. Groepen medewerkers deden EVC-trajecten (Erkenning Vaardigheden Certificaat), vertelt Marieke. "Het is mooi om te zien wat het met mensen doet als ze waardering krijgen voor hun vakmanschap, dat ze zelfverzekerder worden en de energie krijgen om stappen te maken."

EVC-training Wmo-consulenten Borger-Odoorn

EVC-training BOA’s Zaanstad

Digitale vaardigheden

Meer zelfverzekerdheid is een rode draad in veel verhalen. ‘Dit speelt ook rond digitale vaardigheden. Dat veel (v)mbo’ers worstelen met digitale vaardigheden weten we van het project DigiDuurzaam,’ zegt Marieke. In het kader van Update! waren er ook trainingen voor digitale vaardigheden, bijvoorbeeld op het ROC van Twente.

Training medewerkers Enschede voor mbo-certificaat

Ontwikkeladvies

Aan begin van het Update! was het aanbieden van individuele ontwikkeltrajecten voor het projectteam nog een twijfelpunt. ‘Na een en ander te hebben afgewogen, zagen we toch een kans. Juist omdat we weten dat (v)mbo’ers vaak lastiger een stap vooruit maken in hun werk. Voor onze loopbaancoaches was het wel wennen om met mbo’ers dit traject te doorlopen. Zij hebben meer stimulering en aanmoediging nodig, bijvoorbeeld om met hun leidinggevende in gesprek te gaan. Dit kost tijd,’ zegt Marieke. Uit de verhalen van gemeentemedewerkers blijkt dat individuele ontwikkeltrajecten veel voor mensen heeft betekend.

Interview loopbaancoach en begeleide medewerker

Feiten en cijfers Update!

• 92 mensen deden ontwikkeladvies 333 medewerkers volgde scholing met een erkend certificaat of diploma 844 mensen kregen training/groepsbegeleiding
• 62 medewerkers deden een EVC-traject
• Het totaal aantal trajecten bedraagt 1335

Werkwijze

Hoe zette het A&O fonds het project Update! op? “We hebben heel veel gesprekken gevoerd. Om te beginnen met gemeenten. Met de HR-mensen die we kenden, met gemeentesecretarissen, teamleiders van afdelingen, of anderen die reageerden op onze oproep. Het was een beetje zoeken in welk aanbod gemeenten geïnteresseerd waren,” vertelt Marieke. Een tijdlang werd er wekelijks een online spreekuur gehouden over de mogelijkheden van Update!

Verder werd er ook gesproken met aanbieders van loopbaangesprekken, trainingen, scholingen en EVC's waarvan wij het vermoeden hadden dat zij ervaring hadden met (v)mbo-deelnemers. “In het begin kwam het aarzelend op gang. Op een zeker moment hebben we een deadline afgesproken. Dat was goed, veel gemeenten die nog twijfelden, besloten toen om mee te doen.” Een van de grotere projecten vond plaats in de gemeente Amsterdam, die een aanvraag deed voor een grote groep groenmedewerkers. “Dat betrof een verandertraject. Om meer eenheid en verbondenheid tussen de groenteams in de stadsdelen te krijgen, maakten ze onder meer een film samen. Op de Wintersafari van A&O fonds (januari 2023, red.) hebben we die film getoond. Gemeenten vonden het heel inspirerend. Dat soort kruisbestuivingen hebben we vaker gezien in het project. We stimuleren dat ook doordat we de goede voorbeelden breed delen, zoals op onze website en in onze community voor leerprofessionals,” zegt Karin.

Winst

Alles overziend zit de winst van Update! in de individueel geboekte resultaten én in het feit dat leren en ontwikkelen voor de (v)mbo-doelgroep in gemeenten meer op de agenda is gekomen. ‘Dat vinden we belangrijk vanuit onze missie: A&O fonds Gemeenten is er voor alle doelgroepen,’ zegt Karin.